Pagina 1 van 3

Legeringsrekenen

Geplaatst: vrijdag 21-09-2007, 15:23
door Erika
Jaren geleden heb ik voor t laatst gelegeerd, op mn stage. Verschillende kleuren goud, met verschillende gehaltes, maar vooral 14 karaat.

Omdat het alweer zo lang terug is en ik nu voor een klant weer moet legeren, zet ik hier even neer hoe ik het heb berekend. Met de vraag: doe ik het goed?!

De klant heeft een stuk fijngoud, (een ounce, welke ik heb gewogen op 33.09 gram). Omdat ze dit niet allemaal gelegeerd wil hebben, een stuk terug wil omdat andere van het gezin ook ooit iets willen..moet ik dus een deel nemen ervan.

De ringen komen op 15 gram. Berekend op 18 karaat geelgoud dit gewicht is inclusief 10% extra.

Ik heb in de vaktheorie van de vakschool, in het legeringsrekenen boekje verschillende recepten gevonden.
Voor geel (bleek) staat er voor 18 karaat het volgende:
Au 750 dz
Cu 125 dz
Ag 125 dz

Ik heb het op de volgende manier berekend:

15 gram opdelen in 1000 delen
15 : 1000 = 0.015

die duizendsten (dz) vermenigvuldigen met 750 en 125, 125
0.015 x 750 = 11.25 gram goud
0.015 x 125 = 1.875 gram koper
0.015 x 125 = 1.875 gram zilver

is een totaal 15 gram

Is dit de juiste manier (ik kan helaas mn aantekeningen niet meer vinden)



Als ik het ga legeren smelt ik eerst het koper, dan het zilver en op het laatst het goud erbij. Dit goed mengen en dan uitgieten tot plaat of draad.

Geplaatst: vrijdag 21-09-2007, 15:45
door Daniel Houwer
Hoi Erika.

Met je berekening krijg je wel een legering die in ieder geval 18kt is.
Maar je vergeet bij je berekeningen de verschillende soortelijke massa van je metalen.
Als legeringsrekenen zo simpel zou zijn, was het op school niet een apart vak geweest.

:P

Vraagje voor Jerry Hoogschagen volgens mij. Ik geloof dat hij ook zelf legeert. Er was ooit een legerings berekening website. Daar kon je alles invullen en het antwoord kwam eruit rollen. Heb hem niet meer kunnen vinden.

Geplaatst: vrijdag 21-09-2007, 16:10
door Erika
Daarom zette ik het ook zo neer, want ik denk dit is te makkelijk, maar ik met toch legeren...Dus ik moet toch de gewichten weten van de metalen die ik bij moet zetten en het gewich van het goud..

Ik ben erg benieuwd

Legeringsrekenen de reader heb ik nog, maar daar krijg ik aanvallen van misselijkheid van zoveel info staat daar in.
Maar ik heb nog niet de formule ontdekt hoe ik moet rekenen als ik 15 gram goud 18 kt wil hebben (of 14, of 925 zilver etc)


Jerry weet jij het of ruud of anywho

Geplaatst: vrijdag 21-09-2007, 23:13
door Ari
Is daar nu nog steeds geen kant en klaar computerprogrammaatje voor bedacht?

ari

Geplaatst: vrijdag 21-09-2007, 23:32
door Ari
Je zat zo gek nog niet Erika, Die verhouding kun je inderdaad gewoon aanhouden voor diep geel, voor gewoon geel:

11,25 gram goud
2,40 gram zilver
1,35 gram koper

en voor wat lichter geel:
11,25 gram goud
3,20 gram zilver
0,55 gram koper

mocht je een andere kleur willen, dan hoor ik het wel.

succes

ari

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 8:43
door draconia
Ik heb mijn reader er ook nog even bijgepakt. Lereringen zijn volgens mij gemaakt op basis van gewicht, dus dan klopt je berekening.
Als je uitgaat van een legering die je wil aanpassen, gaat dat niet meer op, dan moet je met volumes gaan werken, en dan zit je mt de soortelijke gewichten.

Toch?

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 9:13
door Erika
Ik kreeg hoofdpijn van die reader :) heheh Ja daar stonden Volumes in en soortelijkge gewichten.
Maar ik hoef een legering niet aan te passen, maar gewoon opnieuw te maken.
In het vakboek en ook in de reader legeringsrekenen (die ik heb) staan ook tabellen met kleuren en wat er aan bijzet is gebruikt.

Daarin stond bleekgeel als 750 Au 125 Cu en 125 Ag (dus dit is bleekgeel volgens het boek en diepgeel volgens Arlee....verwarrend)


Arlee: zit ik met de berekening goed? Want aan alleen antwoorden heb ik wel iets, maar ik wil altijd graag alles weten (mss toch nog wta geleerd bij scheikunde toen: niet alleen de som maar ook de formule)


11,25 gram goud 750
2,40 gram zilver 160
1,35 gram koper 90


11,25 gram goud 750
3,20 gram zilver 213.33
0,55 gram koper 36.67


Je hebt dezelfde berekeningen gebruikt?! Ik zou t echt bizar vinden als ik in 1 keer een goede berekening heb gemaakt......... ik en rekenen zijn niet elkaar gegelegen.
:D (blijkbaar toch wat blijven hangen)

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 9:20
door Jerry Hoogeman
Hoi Erika,

In theorie kloppen je berekeningen om 18 krt. geel te krijgen. Waar je nog wel rekening mee moet houden is de ontmenging tijdens het stollen. En je hebt tegenwoordig geen tolerantie meer in je gehalte. Dus ik zou je alliage iets ruimer nemen om geen problemen te krijgen bij het keuren.
Als je ring 15 gram moet worden zit je te krap met je materiaal. Ervan uitgaande dat je octogoon giet en daarvan doorplet heb je altijd begin- en eindstukken als afval. Ik schat dat zelfs als je ring 10 gram moet worden je nog niet te ruim zit met je gewicht.
Succes en groetjes, Jerry

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 10:20
door Erika
Hoeveel % zou je erbij nemen? Voor ik goed uitkom? 15 gram houdt je dus maar 8 gram over?

Is de berekening echt juist?(weinig vertrouwen in mn eigen rekenskills)


(zo strak het goud is berekend zou ik het niet nemen, altijd ietsje meer goud, voor zekerheid, heb ik geleerd). De klant hoefde t niet perse gekeurd, tis goud van hun opa en dus vinden ze dat belangrijker, maar ik vind t wel leuk dat ik strax goed heb gelegeerd natuurlijk.

Is 750/125/125 nu donkergeel of bleekgeel?


En eerst het koper smelten, dan het zilver erbij en op het laatst het goud erbij toch. Vanwege de verschildende liquidus temperaturen en om zo min mogelijk goud te laten verdampen?!


Check check en dubbelcheck... zekerheid boven alles toch

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 10:49
door Ari
Legeringsrekenen was zeker ook niet aan mij besteed Erika, ik snapte het toen zeker, maar omdat je het niet dagelijks toepast, blijven die kruisberekeningen niet hangen, bij mij in ieder geval niet. Daarom zijn die tabellen zo handig, in dit geval uit Oppi Untracht.

succes,:lol:

ari



Afbeelding

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 12:30
door Jerry Hoogeman
Beste Erica
Zal je even voorrekenen hoe ik mijn alliage in dit geval zou maken
IK zou vanwege de tolerantie mijn gehalte voor 18kr. 0,755 maken.
Je hebt nodig 15gr. 18kr. Mijn verhouding koper/zilver is 40/60% maar de verhouding kan je naar eigen smaak veranderen.
15X0,755=11,33gr fijn
15X0,245=3,67 bijzet
40% koper= 1,46gr. Dit aanvullen tot 3,66gr. (=afronding rekenmachine) met zilver.
De bijzet dus bij elkaar wegen dan heb je namelijk maar eenmaal de afronding van je weegschaal. Bijzet wordt meteen met elkaar gesmolten. Als dit goed met elkaar vermengd is dan het goud meesmelten.

Ik hoop dat je hier wat aan hebt.

Groeten Jerry

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 13:25
door Daniel Houwer
Hi Jerry,

Grappig dat jij eerst je bijzet samen smelt.
Ik heb geleerd dat de kans op oxide en koper oxiduul dan juist het grootste is, vandaar dat ik eerst het goud smelt, dan het koper en het zilver bijgooi. Een kleine koude massa in een grotere gesmolten massa is eerder gesmolten dan een grote koude massa in een klein smeltbadje bijzet. Dan is er ook nog de kans dat je het metaal met het laagste smeltpunt aan het verdampen bent totdat je goud helemaal gesmolten is.

Kan jij uitleggen waarom het andersom zou moeten?

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 15:49
door Erika
Ik heb het geleerd: eerst de bijzet en dan het goud (of zilver, ligt aan wat je aan t legeren bent)

Versteld sta ik van mezelf dat ik het nog goed heb berekend ook (kwa berekening dan, vervolg bereken ik op 755, 590 etc)

Thx

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 17:59
door draconia
Ik heb pas voor het eerst gezien hoe er gelegeerd wordt, op mijn stage. Wat mij opviel was dat er Salpeter bij wordt gevoegd. Waarvoor weet ik even niet meer. Punt was, dat het salpeter voor een deel verdampt en een heel zure walm vanaf kwam. Ik ws blijkbaar de enige die daar problemen mee had. Goudsmid reageeerde gepikeerd, dat het altijd zo gedaan wordt. Ik als chemicus, kreeg de kriebels en wilde een zuurkast, labjas en veiligheidsbril...
Mijn vraag aan jullie dus. Gebruiken julli ook salpeter? En wat voro veiligheidsmaatregelen hebben jullie?

Geplaatst: zaterdag 22-09-2007, 20:29
door Daniel Houwer
Net als met kinderen van doktoren denk ik.
Die mogen niets zonder handen wassen en als het maar schoon is.
Toch zijn dokters kinders (tijdje terug onderzoek van gelezen) vaak meer ziek dan andere kids die tegen vuil een resistentie opbouwen.

Natuurlijk niet geheel vergelijkbaar, maar somige dingen kan je overdrijven.
Net als roken is solderen ongezond. Maar als je roker bent krijg je meer troep binnen dan dat je als goudsmid elke dag een uur soldeert. Denk ik althans.

Natuurlijk is het beter om alles af te zuigen, te vilteren en in een zuurkast te doen. Toch is dat voor een goudsmid die er zijn brood mee moet verdienen vaak een erg kostbaar plaatje laat staan voor de hobbyist. Ik denk vaak dat het uurtje in de vile elke dag schakelijker is dan de 3 uurtjes curus per week.

Toch wil ik ook al mijn dingen met afzuiging gaan uitvoeren.
Maar hoeveel je er als hobbyist langer van leeft?