SVS: Ring: wrijfzetting uitleg

Verzameling van SVS-jes waarin stap voor stap wordt getoond hoe een werkstuk of techniek wordt uitgevoerd
Gebruikersavatar
Daniel Houwer
Zeer actief lid
Zeer actief lid
Berichten: 1472
Lid geworden op: zaterdag 04-11-2006, 13:32
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: Haarlem

SVS: Ring: wrijfzetting uitleg

Bericht door Daniel Houwer »

Wrijfzetting Uitgebreid.

Deze uitleg voor beginnende zetters.

Kwam om 19.30 thuis maar had beloofd deze stap voor stap te schrijven?..
Dus als het niet de mooiste foto?s zijn, sorry.


Een ring en een steen.
Afbeelding

Ring, vrij breed en 2mm dik.
Steen, vrij synthetisch, en 3.5 briljantslijpsel robijn.

Neem de schuifmaat, (sorry voor de collega?s die dit misbruik vreselijk vinden) en stel hem af op de helft van de breedte, hou 1 bek op zijn puntje langs de rand en trek met de andere punt een streepje op het midden
Afbeelding
Afbeelding
Doe dit ook van de andere kant. Als je nu 1 streep hebt, heb je het midden te pakken, als je nu 2 strepen hebt, zit het midden ertussenin. Zet een centerpunt op de lijn of tussen de lijnen, en boor een gat. Liefst 0.7. Als je groter gebruikt, gaat je boor soms ?lopen? en moet je met de bolfrezen meer corrigeren. Prima om met 1 mm te boren hoor, het is net wat je prettig vind of wat je in huis hebt.
Afbeelding
Frees met kleine stapjes het gat groter. Je kan ook proberen om in 1 keer het gat op maat te frezen, maar dat sloopt en je gat, en je frees. Stapjes van 0.3 tot 0.5 mm gebruik ik normaal.
Afbeelding
Ik gebruik voor het ?opfrezen? van het gat, bolfrezen. Die zijn goedkoper dan de chatonfrezen en slijten een stuk minder snel. Zeker als je Burrlife of kaarsvet gebruikt.
Dit groter frezen van het gat doe ik in dit geval tot ongeveer 0.4mm tot de steen diameter.
0.2 tiende rusting voor de steen is meer dan genoeg. In dit geval heb ik een 3mm bolfrees als laatste door het gat gehaald. Het hangt een beetje van je werkstuk af, maar als je de ruimte hebt boor ik de gaten vaak zo groot mogelijk door. Daarna gaan de bolfrezen maar tot twee derden het materiaal in.
De laatste bolfrees, is 0.1 of 0.2mm kleiner dan de steenmaat.
Afbeelding

Die laatste bolfrees frees je niet door in het hele gat, maar tot ongeveer 2 derde van de bol.
Afbeelding
Afbeelding
Met die laatste bolfrees zoet je ook even het gat aan de binnenkant van de ring af, van twee kanten. Ik zet de frees dan vaak vrij kort in mijn handstuk, zodat ik zoveel mogelijk met de punt van de frees aan de binnenkant van de ring het gat afzoet.
Afbeelding
Daarna gebruik ik een chatonfrees van de steenmaat. In dit geval 3.5.

Afbeelding
Die frees gaat er zo ver in, dat als je je steen erin drukt, het oppervlak van je ring tussen je tafel en je rondist zit. Hierbij is de tafel het bovenste facet van je steen (thevens het grootste) en de rondist de ronde omtrek van de steen. En hierbij is het erg belangrijk dat je rondist dus een stukje onder het oppervlak van je ring zit.
Afbeelding
Om te kijken of je rusting goed is, leg je de steen op zijn tafel op bijvoorbeeld je vijlpen of bij erg harde stenen op je vlaktas, en drukt je ring erop.
Afbeelding
Afbeelding
of je legt de steen op je rusting en drukt hem erin met een zachtmetalen duwertje, wat ik mijn steenaandrukker noem.
Afbeelding
Als de steen goed zit, ziet het er op zijn diepst ongeveer zo uit.
Afbeelding

Vervolgens maak je een elstje, Botte frees, kop eraf, schuin afslijpen op een slijpsteen, en dan de scherpe kant eraf.
Afbeelding
Afbeelding
En met een viltschijfje polijsten. Eigenlijk is alles van geel vet tot rood goed.
Nu gebruik ik meestal wit, blauw of groen. Net wat ik het eerste vind.
Afbeelding
Afbeelding

Met zo?n elst kan ik aan de gang.
Zet hem in ene universeel handvat, en wrijf zo plat mogelijk een klein stukje van de rand over je steen.
Afbeelding
Draai dan je ring om, en doe aan de andere kant van je steen hetzelfde.
Afbeelding
Doe dit ook op de kwarten,
Afbeelding
En dan nog er tussen in.
Afbeelding
Als het goed is heb je dan al een glansrand op de steen.
Afbeelding

Dan alleen nog polijsten, en Viola
Afbeelding



Goed, dit was mijn avond achter de bank en computer.
Positieve en negatieve reacties gewenst.
Of het nu spelfouten of andere rare dingen betreft.
Natuurlijk ook als je er iets aan gehad hebt.

Groeten,

Daniel.

Vragen en antwoorden:
- Hoeveel tijd kost je dit nou, als je normaal aan het werk bent?
Deze zetting kost mij gemiddeld ongeveer 3 tot 4 minuten als de gaten al geboord zijn. Soms wel 5 als ik het gat nog moet boren en ik de goede frezen niet direct heb. En als de stenen boven of tussen mijn freesmaten uitkomen kan het wel eens een half uur duren.
- En als klant, wat kost het dan zo ongeveer, het zetten dus.
De prijzen van zettingen bij enkele stuks beginnen rond de 10,-
Hoe meer zettingen van dezelfde maat hoe goedkoper.
En dan heb ik het over excl. btw en de tijd die ik nodig heb voor ontvangen en versturen, natuurlijk excl. verzendkosten en over ronde stenen. Vierkante stenen gebruiken soms wel een uur om goed gezet te worden.
- Je zegt ergens dat je bolfrees 0,1 of 0,2 kleiner is dan de steenmaat. Dat is dan een rusting van 0,05 :!: tot 0,1, als ik het goed snap? Niet die 0,2 waar je het eerder over hebt.
De rusting van een steen moet idd ongeveer 0.2mm zijn maar gebruik ze vaak groter.
De laatste bolfrees die ik gebruik is een tiende kleiner dan de steenmaat maar die frees ik niet helemaal door. Slechts tot een derde van de bol van de frees. Dan heeft je chatonfrees (de frees die een goede pasvorm van je rusting verzorcht) weinig werk te doen, en blijft dus langer scherp.
- Het gat is door-en-door de ring. Is dit noodzaak, of komt dat toevallig door de ringdikte?
Ik zet een steen niet graag in een blind gat (gat niet door de ring heen). Moet het wel vaak doen, maar kost veel meer tijd zeker als je verschillende maten stenen hebt. Als je het gat door en door boort kan je de steen als hij vast maar scheef zit uit de zetting duwen en een betere rusting frezen. Bij een blind gat moet je de steen soms kapot maken om de rusting te verbeteren en een andere steen zetten.
Ik zou daar nog aan toe willen voegen, dat wanneer het heldere stenen betreft en de stenen, dicht gezet zijn, je na het polijsten vaak nog de zaak moet schoon trillen. De kans dat er dan vocht (vervuild water) onder de steen kruipt, is niet denkbeeldig, echt waterdicht zetten en bestand tegen trillingen van een ultrasone is bijna ondoenlijk. En hoe je dat dan vervolgens weer verwijderd?
Dat is lastig hoor. Nee, geef mij ook maar een open zetting, altijd goed te reiningen en de steen te corrigeren tijdens het zetten.
- Ik zie geen verschil tussen bolfrees en chatonfrees (heb ?berhaupt nooit gefreesd).
Bolfrees is gewoon bolletje met tanden, en een chatonfrees ziet eruit als een briljantgeslepen steen met tanden, en aan een stokkie.
- Kun je nog polijsten als de steen al is gezet? Moet je hem dan op een of andere manier beschermen? Of er voorzichtig langsgaan?
Polijsten van de ring na het zetten is gelukkig mogelijk alhoewel er wel wat haken en ogen zijn. Bij diamant, geen probleem, kan je ook met de schuurlat overheen. Alles daaronder, niet met de schuurlat.
Bij niet diamant telt,
Als je vreselijk uitschiet moet je voorzichtig je kras verwijderen door middel van schuren (erg voorzichtig) of slijpen met siliconen of rubberschijfjes. Hoe zachter de steen, hoe fijner je moet schuren voordat je polijst. Das ook de reden waarom ik het liefst gepolijste ringen zet. Als je een ring met zirconia te hard tegen een lappenschijf met wit vet duwt, zie je al dat de facetranden afzoeten. Even doorduwen en je houd bijna een cabochon over.
Niet volop de steen polijsten dus of eventueel afdekken met kopertape, de ene helft polijsten, kopertape een stukje verschuiven, polijsten, nog een keer de kopertape verschuiven en het laatste stukje polijsten.
Veel werk, daarom is het zo fijn als je niet uitschiet bij het zetten.
Dan hoeft hij maar heel even langs de schijf en glimt hij als nooit tevoren.
- Zo ik heb mijn eerste wrijfzetting dankzij dit topic voor elkaar gekregen. Het is inderdaad best makkelijk alleen dat wrijven moet ik nog een beetje oefenen. Mijn elstje was een beetje te scherp denk ik waardoor de wrijfrand een beetje kartelachtig is geworden. (ik heb em alvast bijgewerkt voor de volgende poging)
Als je je elsje over je nagel duwt en hij krast nog ergens dan is hij nog niet glad genoeg.
Reactie: Ik ben er trouwens achter hoe ik die kartelrand heb gekregen. Het elstje was niet te scherp. Ik denk dat ik tijdens het wrijven met het elstje langs de facetten van de steen ben gegaan waardoor deze een karteleffect hebben gegeven aan de rand. Ik had de steen wat ondiep gezet en denk dat het makkelijker gaat als ik hem net wat dieper infrees.
- Wat ik het lastigste vind, dat is om de stenen recht te krijgen, dus recht te frezen. En wat ik me afvraag, ik had stenen van 3mm genomen, als je dan freest met een frees van 3mm, dan past de steen er eigenlijk net niet in, voor mijn gevoel moet ik de zetting dan net een beetje ruimer frezen. Kan je dan niet net zo makkelijk een frees nemen van een tiende groter? Of gaat de steen dan weer lubberen in de zetting waardoor het zetten lastiger wordt?
Lastig he? rechtfrezen.
Als je frees precies 3 is en je steen net 3.02 of iets dergelijks past hij net niet zo lekker als gewenst. Als mijn frezen zitten of in de nieuw bak of in sorteerdozen waarin ik alle gebruikte frezen op tiendes in heb liggen. Als mijn stenen net groter zijn dan de chatonfrees, pak ik er 1 van een tiende groter en haal ik die langs een diamantvijltje totdat hij nagenoeg dezelfde maat heeft als de steen. Je kan ook een tiende groter frezen, maar dan ervaar je wat meestal gebeurd, "goh wat is zetten moeilijk"
Een te grote rusting zeker voor de wrijfzetting is altijd een stuk moeilijker te zetten dan een steen die er klem inpast.
Als je nu geen grote vooraad frezen hebt, kan je ook met de frees in de rusting voorzichtig een rondje draaien. Zo word de ruimte voor je steen onder het oppervlak wat groter, en indien goed uitgevoert klikt de steen onder watdruk de rusting in.
Dit kan meestal ook met een 0.5mm bolfrees als het 3mm stenen en groter betreft.
- En hoe controleer je nu het makkelijkste of de stenen wel echt vast zitten? Ik kan van onderaf proberen de stenen er weer uit te duwen, maar dan ben ik bang dat ik met te veel kracht de stenen er weer uitduw, hoe groot is die kans?
Of de stenen vastzitten kan je controleren door b.v. een greinendraaier onder de steen te plaatsen en met gematigde druk de steen er uit proberen te duwen. Als je steen clatteerd van onderen (scherfje eraf) dan druk je te hard maar zit je steen goed vast. Als je met heel weinig druk de stenen eruitduwt is het niet helemaal ok. Maar zet eens een steen in een afvalstukje zilver en kijk eens hoe hard je moet drukken. Als je een 3mm steen echt goed zet moet ik echt hard mijn best doen om hem eruit te duwen.
Laatst gewijzigd door Daniel Houwer op donderdag 25-01-2007, 10:54, 4 keer totaal gewijzigd.
The best things in life are still made by hand
Color
Nieuw lid
Nieuw lid
Berichten: 47
Lid geworden op: woensdag 02-06-2010, 16:28
Ervaring: Gevorderd cursist (> 2 jr)
Woonplaats: Wieringerwaard
Contacteer:

Ovale wrijfzetting??

Bericht door Color »

Is het ook mogelijk om ovale gefaceteerde steentjes zo in een wrijfzetting te zetten?
Ik heb het wel eens gezien dat ovale steentjes in een ring verzonken lagen, maar vraag me af hoe je dat voor elkaar krijgt?

Nadine
Gebruikersavatar
Erika
Moderator
Moderator
Berichten: 6099
Lid geworden op: dinsdag 07-11-2006, 17:09
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: katwijk
Contacteer:

Bericht door Erika »

Frezen en steken maar ipv rond zorgen dat he ovaal wordt
Dus dan is het meer uit de hand frezen
Ik zie mijn weg maar weet niet waarheen die leidt. Niet weten waarheen ik ga, inspireert me tot verder reizen.
Color
Nieuw lid
Nieuw lid
Berichten: 47
Lid geworden op: woensdag 02-06-2010, 16:28
Ervaring: Gevorderd cursist (> 2 jr)
Woonplaats: Wieringerwaard
Contacteer:

Bericht door Color »

Dank je Erika,

Het lijkt me nogal lastig om alles gelijk aan diepte te krijgen, maar ik ga oefenen. :(
En als ik een ontwerp met een ovale steen heb en het project is af dan zal ik het tonen om te laten zien of het gelukt is of niet.
Gebruikersavatar
Lapidee
Rust zacht
Berichten: 2601
Lid geworden op: zaterdag 25-11-2006, 23:34
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: Den Haag

Bericht door Lapidee »

Gelijk op hoogte krijgen is een handigheid en vergt wat oefening. Wat permanent inkt op je frees en je ziet na de eerste steen de goede diepte wegesleten in je inkt, dus tot die diepte frezen.

Even over het aftekenen met de schuifmaat. De een vindt het mishandeling, ik vind het de beste methoden maar.... neem een oude schuifmaat ( nieuw mag ook speciaal voor dit doel :wink: ) en kort 1 poot iets in met een scherpe punt. Nu kun je je schuifmaat goed haaks op je af te tekenen object houden, dan heb je minder afwijking bij bv een bolle ring.

Anders bestaat het risico dat je de ene kant de schuifmaat schuiner houd dan aan de andere kant waardoor er een afwijking in zit.
Op het oog zie je dan niet direct maar wel als de steen erin zit. ](*,) .
Aldus beun de haas.

Groet Ruud
Kennis vergaren is een hobby, toepassen de kunst!
Gebruikersavatar
Erika
Moderator
Moderator
Berichten: 6099
Lid geworden op: dinsdag 07-11-2006, 17:09
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: katwijk
Contacteer:

Bericht door Erika »

het is een kwestie van frutten,passen en meten.
constant passen en meten, kleine stukjes tegelijk en steeds maar weer inmeten.
Ik zie mijn weg maar weet niet waarheen die leidt. Niet weten waarheen ik ga, inspireert me tot verder reizen.
Gebruikersavatar
Lapidee
Rust zacht
Berichten: 2601
Lid geworden op: zaterdag 25-11-2006, 23:34
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: Den Haag

Bericht door Lapidee »

Dat is het hele vak toch?
Kennis vergaren is een hobby, toepassen de kunst!
Gebruikersavatar
Erika
Moderator
Moderator
Berichten: 6099
Lid geworden op: dinsdag 07-11-2006, 17:09
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: katwijk
Contacteer:

Bericht door Erika »

Jeps..... gewoon doen, de theorie proberen toe te passen in praktische stappen.
maar heel veel moet je ervaren en voelen voor het weten hoe het moet in praktijk
Ik zie mijn weg maar weet niet waarheen die leidt. Niet weten waarheen ik ga, inspireert me tot verder reizen.
Color
Nieuw lid
Nieuw lid
Berichten: 47
Lid geworden op: woensdag 02-06-2010, 16:28
Ervaring: Gevorderd cursist (> 2 jr)
Woonplaats: Wieringerwaard
Contacteer:

Bericht door Color »

Ik ga frutten, passen en meten.
Heerlijk is dat. :roll: Gaat goed komen.
Gebruikersavatar
louise
Actief lid
Actief lid
Berichten: 389
Lid geworden op: maandag 19-02-2007, 23:30
Ervaring: Gevorderd cursist (> 2 jr)
Woonplaats: LEIDEN

Bericht door louise »

Ik zit even de site te bekijken en stuit op deze geweldige SVS
bedankt Daniel =D> ga gelijk alle SVS even bekijken :wink:
een mens is nooit te oud om te leren
Gebruikersavatar
Cees
Zeer actief lid
Zeer actief lid
Berichten: 1399
Lid geworden op: dinsdag 20-09-2011, 23:27
Ervaring: Semiprofessioneel goudsmid
Woonplaats: zuid holland

Bericht door Cees »

Bedank Daniel. ben even aan het oefenen geweest en heb inmiddels de eerste gefacetteerde stukjes glas gezet. Dit was mijn eerste keer om deze zetvorm te oefenen. Twee in alluminium van 3.4 en 2.3 mm en een in alpaca van 2.3 mm, moet zeggen alpaca werkt dan toch even iets fijner dan aluminium. Op aluminium schiet ik wat makkelijker uit en heb wat krasjes veroorzaakt. Over de zetting in alpaca ben ik tevreden. Dank zij jou weer wat geleerd txs !
Gebruikersavatar
Janna
Actief lid
Actief lid
Berichten: 396
Lid geworden op: zaterdag 12-04-2008, 13:39
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: Leiden
Contacteer:

Bericht door Janna »

Ook ik ben aan het oefenen met de wrijfzetting. Het is me een half jaartje terug wel eens gelukt, maar vandaag had ik opeens moeite ermee.
Zou iemand me willen uitleggen, hoe je de wrijfbeweging precies maakt? Echt richting steen, of meer rondom de steen? Op de foto's van Daniel lijken de 'stukjes' gewreven zilver zo mooi in ??n keer gewreven, de steen langs. Als ik dit doe, dan zit de steen wel gevangen in het ontstane randje, maar kan nog steeds draaien.
Wat doe ik fout?

Alvast bedankt!
Gebruikersavatar
Daniel Houwer
Zeer actief lid
Zeer actief lid
Berichten: 1472
Lid geworden op: zaterdag 04-11-2006, 13:32
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: Haarlem

Bericht door Daniel Houwer »

Dan moet je of iets harder duwen of de rusting iets minder diep maken.
Let wel, het blijft een zetting waarbij enige kracht moet worden uitgeoefend. En de verhouding tot de diepte van de steen en het materiaal dat makkelijk kan worden verplaatst is best nauw.
Mijn stenen zitten zo diep dat het materiaal van de ring tussen de rondist en de tafel zit. Daarmee heb je materiaal (tot ongeveer 3mm stenen) dat je vrij eenvoudig over de steen kan aanwrijven.
Dit kost kracht maar met enige oefening en gewenning is het goed te doen. Mocht je nu eens de steen net te diep infrezen, dan krijg je het laatste beetje materiaal net niet op de steen zodat deze vast komt te zitten. Dan kan je of meer kracht gaan uitoefenen, of je kan met een hoogglans bollen elst vanaf de andere kant gaan aanwrijven. Je houdt dan de elst onder een fractie grotere hoek dan de hoek van je steen vanaf de rondist naar de tafel, vanuit het midden van de steen naar de buitenkant.
Daardoor krijg je een grotere en meestal wat diepere wrijfrand om je steen maar krijgt hem wel vast.
Misschien iets om eens te proberen.
The best things in life are still made by hand
Gebruikersavatar
Janna
Actief lid
Actief lid
Berichten: 396
Lid geworden op: zaterdag 12-04-2008, 13:39
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: Leiden
Contacteer:

Bericht door Janna »

Dankjewel voor de uitleg, Daniel. Ik denk dat ik hem dan inderdaad te diep had zitten bij het ene proefje, en bij een andere niet genoeg kracht heb gezet, want daarbij had ik de steen minder diep gezet. Morgen weer een paar pogingen wagen!
Gebruikersavatar
Janna
Actief lid
Actief lid
Berichten: 396
Lid geworden op: zaterdag 12-04-2008, 13:39
Ervaring: Professioneel goudsmid
Woonplaats: Leiden
Contacteer:

Bericht door Janna »

Gelukt, hoor! Het was opeens zelfs gemakkelijk. (behalve het niet uitschieten)

De goede maat chatonfrees is wel erg belangrijk merkte ik. Ik had er eentje niet in de juiste maat, en probeerde met een iets kleinere frees de opening iets wijder te maken, maar dat werkt niet. De opening wordt dan gemakkelijk te wijd en ook onregelmatig van vorm, de steen ligt dan niet goed (wiebelt) en het dichtwrijven gaat dan niet gemakkelijk. In ??n keer fresen met de goede maat chatonfrees, werkt echter perfect en dan ligt de steen bij het dichtwrijven goed in zijn 'bedje'.

Ik probeerde ook hoe vast zo'n steen nou eigenlijk zit. Met een tandenstoker hem eruit proberen te duwen vanuit de achterkant. Dat lukte niet eens. Met een tik van de hamer wel. (op de tandenstoker) Ik ben dus tevreden! 8)
Plaats reactie